28-10-2020, 22:13 Категория: Кыргызча, Жаңылыктар
Үчүнчү Отчет "КАСТЫК ТИЛИ. КРдагы шайлоо алдындагы дискурста" БАдагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектеби тарабынан КРдагы Интерньюстун Медиа-К долбоорунун колдоосу менен даярдалды.
№ 3 чыгарылыш Кыргызстанда өтүүчү парламенттик шайлоонун алдындагы дискурста тандалган интернет-басылмалардагы жана социалдык тармактардагы кастык (жек көрүү) тилине улантылып келе жаткан мультитилдүү мониторинг жүргүзүүнүн жана талдоонун жыйынтыгы болуп эсептелет.
Медиамониторинг сындык дискурс-анализ жана контент-анализ сыяктуу сандык жана сапаттык методдорго негизделген. Маалыматты топтоонун жана аны документтештирүүнүн алгачкы баскычында талдоонун компьютердик лингвистикалык системасы менен катар контентти атайы индикаторлордун 1 жардамында кол менен жыйноо ыкмасы пайдаланылды.
Кыскача баяндоо жана жыйынтыктар
Жыйынтыктары 2020-жылдын 28-августунан 8-сентябрына чейинки убакыт аралыгындагы кыргыз жана орус тилиндеги онлайн-басылмалардагы жана колдонуучулар контентиндеги документтештирилген материалдардын анализине негизделди.
Жыйынтыктар аталган аралыкта 65 онлайн-басылмадагы жана Facebookтагы, Instagram жана Twitter 2 тармактарындагы 3 форумдарда, топтордо жана персоналдык аккаунттарда жайгаштырылган колдонуучу контенттен тандалып алынган 1117 документтештирилген (100% эсебинде алынды) материалдарга негизделген.
Мурдагы анализденген аралыкка караганда изилденген контенттин саны өзбек тилиндеги контентке кошумча мониторинг кылуу аркылуу көбөйдү.
Эксперттер Кыргызстандагы ар кандай топтордун жана азчылыктардын өкүлдөрүн түзгөн саясий партиялардын талапкерлерин журналисттер онлайн-медиада, комментаторлор форумдарда жана социалдык тармактарда кантип баяндап көрсөткөндүгүн анализге алышкан. Негизги көңүл чордонуна аял-талапкерлерге медианын мамилесине, ар кандай платформаларда талкуулоодо алардын образдарын аудиторияга трансляциялоону талдоого коюлду.
Отчеттук аралыктагы изилденген контент абдан каныккан болду, себеби үгүттөө материалдары башталды. Ошондой эле өткөн аралыктагыдай эле медиа басылмасынын редакциялык саясаттын жетекчилигине же тигил же бул партияга же талапкерге карата веб-баракчанын көз карашына ылайык ар түрдүү жаңылыктарды жана макалаларды жарыялап жатышты.
Эксперттердин жасаган биринчи жыйынтыгы боюнча, өткөн айдагыдай эле кээ бир талапкерлердин этникалык тийиштүүлүгү терс контекстте талкууланган ал эми комментаторлор менен троллдор этникалык кастыкты түзүү менен бул теманы улашкан.
Экинчи жыйынтык – 2020-жылдын август айынын аягы – сентябрь айынын башында аймактык өзгөчөлүккө шилтеме жасалган талкуулар болгон, ал да кастыктын бир түрүнө кирет.
Үчүнчү жыйынтык болуп отчеттук аралыкта кээ бир порталдарда жана веб-барактарда саясий партияларга жана талапкерлерге каршы багытталган пропагандалык макалалар, видеосьюжеттер пайда болду, алар авторлордун пикири боюнча «батышчыл» жана «грантка көз каранды» болуп эсептелет.
Сунуштамалар
Сунуштамалардын негизги пакети медиа мониторингдин финалдык жыйынтыгы боюнча 2020жылдын октябрь айынын акырында, ичине 2020-жылдын 15-июлунан 10-октябрына чейинки изилдөө маалыматтардын камтылуусу менен иштелип чыгат.
Бирок, аралыктагы жыйынтыктарда катталган маалыматтар төмөнкү факторлорго көңүл бөлүү керектигин баса көрсөттү:
1. Журналисттер талапкерлердин этникасын жазууда этият болушу керек, этникалык тийиштүүлүктү 2010-жылдагы этникалык зордук-зомбулук менен параллель келтирүүдөн качуу абзел, жөнсүз эле этникалык тийиштүүлүгүн келтире бербеген оң. Мына ушундай эле ыкманы талапкерлердин жана жарандардын башка – тилине, маданиятына, гендерине, динине, социалдык, аймактык, территориалдык, кесиптик статусуна жана саясий көз карашына байланыштуу факторлорду чагылдырууда колдонуу туура.
2. ЖМК коомдо, айрыкча шайлоо алдында көп түрдүүлүктү жайылтуунун үстүндө иштеши керек, аудиторияны Кыргызстандын бардык жарандарын – алар кандай статуска ээ болбосун бирдей кабыл алууга үйрөтүү зарыл.
3. ЖМК өзүнүн макалаларында жана репортаждарында көптөгөн түрлөрдүн катарын түзүп, партиялардын этникалык, тилдик, маданий, гендердик, диний, социалдык жана саясий көп түрдүүлүгүн, алардын программасынын ошол багытындагы аспекттери жөнүндө көп маалымат бериши керек. Партиялар мульти маданияттуулукту жана сабырдуулукту кантип ишке ашыраары, КРны Өнүктүрүүнүн 2040-жылга чейинки Улуттук стратегиясында «жарандардын өзгөчөлүктөрү
басынтуу үчүн негиз эместиги жана саясий процесстерге ал таасир этпейт» деп декларациялангандай коомдун калыптанышы үчүн шарт түзүшү зарыл.
4. Элге таанымалдар, Интернеттеги пикир лидерлери, колдонуучулар кастык тилинин, айрыкча конфликттик сезимтал маселелердин терс таасирин түшүнүшү, аларды келтирүүдөн качышы, өзүнүн сөздөрүндө колдонбошу, жаңылыш идентификация бар же коомду бөлүп-жарган билдирүүлөр менен бөлүшпөшү керек. Журналисттер аудиторияга онлайн-тармакта кастык, агрессиялуу тил бар экендиги, анын таасири жөнүндө маалымат бергени жакшы, онлайнталкууларда тармактык этикет жөнүндө маселелерди көтөрүшү, электоратты колдонуп жаткан маалыматтарды сын көз менен караганга үйрөтүүсү зарыл.
5. Журналисттер, эл алдында сүйлөгөндөр, Интернеттеги пикир лидерлери, колдонуучулар Кыргызстандагы талкуулоо маданиятын көтөрүү менен бирге кастык тилине, цензурага орун жок болгон плюралисттик талкууларга сөз эркиндигин колдошу зарыл.
Толук кыргызча
Военные возле рынка запчастей в во время массовых беспорядков, г. Ош, июнь 2010 год
Участники тренинга по медиации и урегулированию конфликтов строят "Башню мира", Бишкек, апрель, 2011 год
Тренинг для журналистов по разрушению стереотипов, Бишкек, апрель, 2012 год
Семинар по производству командных репортажей в мультинациональных журналистких группах, Бишкек, август, 2012 год
Состоялась онлайн конференция, на которой обсуждались риски транснациональных репрессий в работе активистов, медиаработников, юристов и…
Можете ли вы ответить на вопрос: что такое миротворческая журналистика или журналистика мира, как это принято говорить в международной практике?
Это – позитивная журналистика?
Это – смягчение конфликта за счет историй, где говорится о том, как власти решают проблему?
Или это – баланс фактов и мнений, построенных на беспристрастной хронологии освещаемого вами конфликта?
Ни один из трех предложенных вопросов не является миротворческой журналистикой, поскольку она строится на других принципах.
Смотрите видеоурок от Инги Сикорской, директора Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА, медиаэксперта, исследователя, журналистки.
Инга освещала разные конфликтные события, работала в Афганистане, написала ряд учебных пособий для журналистов и активистов, в том числе "Как женщине-журналисту делать визуальные репортажи из Афганистана",
"Как освещать многообразие и этнические конфликты,"Как журналистам избегать языка вражды в своих репортажах" и другие.
Инга проводит семинары по медиа, кризисным и миротворческим коммуникациям в Центральной Азии и других странах.
Смотрите видео-урок с примерами и пояснениями, а потом выполните упражнение.
Группа независимого мониторинга,
экспертизы, анализа и образования Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА
оказывает услуги в НКО секторе, проводит консультации, экспертизу тренинги по
вопросам, связанным с медиасферой и публичным дискурсом.
Мы проводим медиа-мониторинги, медиа-исследования, разрабатываем медиа-планы и стратегии, готовим медиа-аналитику по заданным тематикам, а также предлагаем следующие услуги:
·исследование медиа-сферы на основе мониторинга СМИ на предмет освещения по заданной тематике с использованием уникальной методики, анализ, выработка рекомендаций;
·полный медиа-мониторинг и анализ выделенных публикаций по различным индикаторам, в зависимости от задачи– сбор всех материалов об объекте мониторинга по максимально широкому списку с помощью специальных электронных систем мониторинга, ручного поиска и интеллектуальных инструментов для анализа (кыргызский, русский, английский языки);
·по ограниченному медиа-списку – поиск публикаций об объекте мониторинга по определенному списку СМИ (обычно наиболее авторитетные, популярные, значимые с точки зрения достижения ЦА, издания);
·аналитические обзоры по заданной тематике;
·разработка моделей информационно-просветительских кампаний( интеллектуальная логистика, исследование и анализ ситуации, планирование мероприятий, определение аудитории, стратегия, сбор информации, анализ, разработка послания, определение ожидаемых результатов, тестирование кампании, разработка публичных мероприятий, отслеживание результатов кампании);
·разработка медиа-планов, мониторинг и анализ медиа-активности, кризисный медиа-мониторинг, архивный/ретроспективный медиа-мониторинг;
·консультации по созданию медиа-кампаний;
·тренинговые/обучающие услуги, мастер-классы: разработка тематики и программы тренинга;
·проведение медиа-тренингов/мастер-классов;
·информационные услуги (создание релизов, адаптация пресс-релизов под веб-публикацию. линкование, ссылки, теги и т д);
·разработка сценария и создание видео- и аудио-интервью, тезисы;
·подготовка спикеров для пресс-конференций, разработка сценария пресс-конференции и брифингов, тезисы их выступления;
·разработка медиа-плана для участия, выступающего в тематических программах по социально-значимым вопросам;
·редактирование и обработка текстов (кыргызский, русский, английский языки).
Вышеперечисленные услуги осуществляются по договору оказания платных услуг в некоммерческом секторе и рассчитаны в соответствии с калькуляцией платных услуг на текущий год. За подробной информацией обращаться на peacemakingschool@gmail.com или написать сообщение на Фейсбук https://www.facebook.com/Alinapeacemaker
