23-01-2015, 14:29 Категория: Кыргызча, Жаңылыктар
ЖМК эмне окуя болгондугунун бир нече интерпретациясын сунушташып, жана ошонун баарына ким жоопкер экендигин божомолдошуп, аудиториянын терс эмоциясын конкреттүү этносторго жана социалдык-саясий фигураларга багытташкан. Башка улуттардын өкүлдөрүнүн жүзүнөн душман издөө, аларды территориялык отурукташууга тырышып жатат деп күнөөлөө, анын натыйжасында этникалык топторго алдын ала терс пикир калыптандыруу душмандашуу контекстинин негизин түздү.
2014-жылдагы жанрлар боюнча контент-анализде жек көрүү чабуулу көбүнчөсү аналитикалык макалаларда болгондугун айгинеледи. Этникалык стереотиптер боюнча 2013-жылдын аналитикасына салыштырмалуу өткөн жылы 27% көп жарыяланган. Ал эми агенттиктер тарабынан жайылтылган жаңылыктар бир топ толеранттуу боло баштаган. Анализденген көлөмдүн жалпы санынан 9% гана душмандашуу тилин көрсөткөн. Бул өткөн жылдарга салыштырмалуу төрт эсе аз.
Ал эми тиричиликтик, криминалдык жана ошого окшогон маселелерге тийиштүү коомдук дискурста каралган социалдык проблематика жана этникалык риториканын аралашмасы бөлөкчө тренд болуп бөлүндү.Бул көрүнүш авторлордун атайын эмес провокациясынан болуп калды деп белгилеп кетиш керек. Буга себепчи нерсе – алардын кесиптик сырды начар өздөштүргөндүгү, реалдуу проблемадан этникалык стереотиптерди айырмалай алганга мүмкүнчүлүк берген жоктугу.
Душмандашуу тилинин курмандыктары
2014-жылы душмандашуу тилинин бутасы катары кытайлыктар болду(27%), журналисттер алар жөнүндө маалыматты сынчыл маанай менен беришкен. Кытайлыктар жөнүндө материалдар өткөн жылкыга караганда төрт эсе көп болгон. ЖМКлар кытайлыктардын образын Кыргызстандын суверенитетине коркунуч алып келе турган булак, эмгек рыногунда жана жергиликтүү аялдарды өз тукумун көбөйтүү үчүн басып алып жаткан агрессивдүү конкурент катары трансляциялап жатышты.
Душмандашуу чабуулунун дагы бир тобу – орустар.Каралган материалдардын 16,9% бул этносту сын көз менен карашкан. Бул кээ бир ЖМКларда Кыргызстандын тарыхый жолунда орустарды күнөөлөө боюнча уланып келе жаткан дискуссияны улай жазылган жана Россия менен Украинанын ортосундагы маалыматтык согушка байланыштуу материалдар болду. Кыргыздар душмандашуу тилиндеги субъекттин үчүнчү максаттуу тобуна (16,1%) кирген, аларды көбүнчө саясий контекстте сындашкан, мисалга, кыргыздар Евробиримдикке кирип алып өзүнүн эгемендүүлүгүн жоготот дешкен.
11% өзбектер эскерилген, алар дагы деле 2010-жылкы этникалык жаңжалды жана анын кесепети жөнүндө маселе көтөргөн, ошондой эле чек ара талаш-тартыштарга көңүл бөлгөн макалалардын көңүл бурдуруучу объекти болууда. Бир нече кыргыз тилдүү ЖМКда кыргыз коомуна сиңүүнү каалабаган өзбек этносунун терс образы тартылууда.
Гумандуу эмес метафоралардын 8% журналисттер тажиктерге ыйгарышып, макалаларында алардын чек ара зонасындагы территорияны басып алуу максаты коюлган конфликттердин күнөөкөрлөрү катары жазышкан.
Эгерде кээ бир топтор салттуу түрдө жек көрүү үчүн потенциалдуу бута катары каралса, 2014-жылы жергиликтүү ЖМК тарабынан канадалыктар биринчи жолу чабуулга алынган. Бул "Кумтөр” алтын иштетүү ишканасынын айланасындагы көп жылдар бою уланган чыр-чатакка байланышкан. Канаданын өкүлдөрүнө 5,14% шилтеме терс контекстте болгон.
Эксперттер мониторинг жүргүзгөн гезиттердин -5% душмандашуу тилин дунгандарга арналгандыгын аныкташкан. Репортерлордун терс сыпаттоосуна түрктөр да илинген, алардын катышы -3,6%. Журналисттер алардын этникалык тийиштүүлүгүн бизнеске жана экономикалык артыкчылыкка байланышкан материалдардын темасында келтирген.
Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар Мектебинин эксперттери Кыргызстандын басылма, телеберүү, он-лайн медиасындагы душмандашуу тилине жана ксенофобиялык билдирүүлөргө 2010-жылдан бери байкоо жүргүзүп келет.Жек көрүү боюнча деңгээл жөнүндө жыйынтыкты эксперттер контент-анализдин усулу менен берилген критерийлердин жыйындысынын жардамы менен жасашат. Ага медиа-тексттердин бир нече категориясы, субъекттер тарабынан душмандашуу тилинин пайдаланышы, этникалык келишпестик идеясын камтыган инструменттер, массанын акыл-эсине салган стереотиптер жана лексемалар, медиа-тексттердеги этностордун салыштырмалуу салмагы, душмандашуу тилинин түрү жана анын коом үчүн коркунучу боюнчаклассификацияланышы кирет. Адистер душмандашуу чабуулунун субъекттери менен курмандыктарына рейтингди салыштыруу анализи усулун пайдаланып, көбүнчө каралоочу метафораларды жана ретрансляциялык стереотиптерди пайдалануучу приоритеттүү жанрларды жана көтөрүлүүчү темаларды аныкташат.
Берилген аналитикалык отчет Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар Мектебинин эксперттери тарабынан Канаданын жергиликтүү демилгелер фондунун финансылык колдоосу аркылуу "Душмандашуу тилине мониторинг жана эдвакаси” изилдөө программасынын жана долбоорунун алкагында даярдалган. Бул иш-чаранын ичинде аталган изилдөө иштерин жүргүзүү мүмкүнчүлүгү да түзүлдү.
Отчеттун 2014-жылга тиешелүү жыйынтыгы жана рекомендацияларды камтыган кыска версиясы менен www.ca-mediastors.net сайтында жакын арада жеткиликтүү болот.
Состоялся обучающий курс для молодых политических советников Центральной Азии по стратегическому планированию, который ежегодно организуется…
Можете ли вы ответить на вопрос: что такое миротворческая журналистика или журналистика мира, как это принято говорить в международной практике?
Это – позитивная журналистика?
Это – смягчение конфликта за счет историй, где говорится о том, как власти решают проблему?
Или это – баланс фактов и мнений, построенных на беспристрастной хронологии освещаемого вами конфликта?
Ни один из трех предложенных вопросов не является миротворческой журналистикой, поскольку она строится на других принципах.
Смотрите видеоурок от Инги Сикорской, директора Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА, медиаэксперта, исследователя, журналистки.
Инга освещала разные конфликтные события, работала в Афганистане, написала ряд учебных пособий для журналистов и активистов, в том числе "Как женщине-журналисту делать визуальные репортажи из Афганистана",
"Как освещать многообразие и этнические конфликты,"Как журналистам избегать языка вражды в своих репортажах" и другие.
Инга проводит семинары по медиа, кризисным и миротворческим коммуникациям в Центральной Азии и других странах.
Смотрите видео-урок с примерами и пояснениями, а потом выполните упражнение.
Группа независимого мониторинга, экспертизы, анализа и образования Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА оказывает услуги в НКО секторе, проводит консультации, экспертизу тренинги по вопросам, связанным с медиасферой и публичным дискурсом.
Мы проводим медиа-мониторинги, медиа-исследования, разрабатываем медиа-планы и стратегии, готовим медиа-аналитику по заданным тематикам, а также предлагаем следующие услуги:
·исследование медиа-сферы на основе мониторинга СМИ на предмет освещения по заданной тематике с использованием уникальной методики, анализ, выработка рекомендаций;
·полный медиа-мониторинг и анализ выделенных публикаций по различным индикаторам, в зависимости от задачи– сбор всех материалов об объекте мониторинга по максимально широкому списку с помощью специальных электронных систем мониторинга, ручного поиска и интеллектуальных инструментов для анализа (кыргызский, русский, английский языки);
·по ограниченному медиа-списку – поиск публикаций об объекте мониторинга по определенному списку СМИ (обычно наиболее авторитетные, популярные, значимые с точки зрения достижения ЦА, издания);
·аналитические обзоры по заданной тематике;
·разработка моделей информационно-просветительских кампаний( интеллектуальная логистика, исследование и анализ ситуации, планирование мероприятий, определение аудитории, стратегия, сбор информации, анализ, разработка послания, определение ожидаемых результатов, тестирование кампании, разработка публичных мероприятий, отслеживание результатов кампании);
·разработка медиа-планов, мониторинг и анализ медиа-активности, кризисный медиа-мониторинг, архивный/ретроспективный медиа-мониторинг;
·консультации по созданию медиа-кампаний;
·тренинговые/обучающие услуги, мастер-классы: разработка тематики и программы тренинга;
·проведение медиа-тренингов/мастер-классов;
·информационные услуги (создание релизов, адаптация пресс-релизов под веб-публикацию. линкование, ссылки, теги и т д);
·разработка сценария и создание видео- и аудио-интервью, тезисы;
·подготовка спикеров для пресс-конференций, разработка сценария пресс-конференции и брифингов, тезисы их выступления;
·разработка медиа-плана для участия, выступающего в тематических программах по социально-значимым вопросам;
·редактирование и обработка текстов (кыргызский, русский, английский языки).
Вышеперечисленные услуги осуществляются по договору оказания платных услуг в некоммерческом секторе и рассчитаны в соответствии с калькуляцией платных услуг на текущий год. За подробной информацией обращаться на peacemakingschool@gmail.com или написать сообщение на Фейсбук https://www.facebook.com/Alinapeacemaker