55 жаштагы Айсулуунун экинчи топтогу майыптыгы бар. "Мен да так COVID 19күчөп турган маалда оорудум. Тез жардамды тааныштарым, жакын туугандарым 5-6 топ болуп чакырдык. Ошонун баарына тең келбейт. Жеке тез жардамды да чакырдык. Эртеси күнү да жок. Классташыма чалсам: "Айсулуу, сен аларды күтпөй, Исанов көчөсүндөгү Тез жардамдын кеңсесине өзүң бар, ошол жерден жардам берет” – деди.
Эртеси күнү Айсулуу Бишкектин Исанов көчөсүндөгү Тез жардам кызматы жайгашкан жакка барып, укол алып келген. "Жакшы болуп калгам. Бирок кечинде өпкөм кыстыгып, кайра паника башталды. Түн ичинде жалгыз жаткам да, дем жетпейт. Тез жардамга кайра чалам, албай койсо кайра корком. Кесиптештерим, Москвадагы эжелерим да баарылап коммерциялык тез жардамга чала башташты. Мен өзүм бармай болдум, шаарда транспорт жүрбөйт, коңшумду сурандым Фучик жактагы, түрктөр курган ооруканага чыктым. Жолдо өлүп кала жаздадым эле демигип, бирөө мага аэрозоль берди. Эптеп жетсек ал жакта мени каттооң жок – деп [оорукана жайгашкан райондо катталган эместигим үчүн] киргизбей койду. Кароолчусу эшикти жаап алды” – дейт Айсулуу ошол жайдагы окуяны эстеп.
Аркамдан келген коммерциялык Тез жардамдын баасы 2 000 сом экен, дарыгери мага дары жазып берди. Сол өпкөмдүн сатурациясы 83, оң өпкөмдүкү 93 экен. Дарыларды алып, кайра үйгө бардым да, ийне салдырдым.
Айсулуу бутуна байланышкан оорунун айынан бир ай мурда эле ооруканага жатып чыккан. Ошондуктан, ковид оорусуна чалдыкканда каражаты да жеткиликсиз болуп калган. "Дарыларды үч күнгө гана жазып бериптир. Аны алып бүткөн соң мен кайра ооруй баштадым. Көрсө дарыны 10 күн алыш керек экен да. Же дарыгер кантип дарыланышты толук айтып койбойт” – деп кошумчалайт ал.
"Москвадан эжелерим КТга түшүш керек деп, акча салышты.
Мени көнүгүү жаса дешти да. Мен же аны билбейм. Себеби мен бир ай мурда эле өпкөм таза деп чыккан болчу. КТда сол өпкөм пневмания экен деп чыкты. Ооруканага жатуу үчүн тааныш издедим. Эптеп таап, 10 күн дарыланып жаттым. Гепарин жана башка дарыларды алдым. Анан бир медайым: "Үйүңүздөн эле дарыланыңыз. Бул жерде ооруп, өлгөндөр көп. Аны көрүп жаман болосуз” – деп көрдү. Мен үйдө ийне салган киши жок – деп такыр болбой, кетпей койдум.
Мен ооруканада абдан таң калыштуу окуя болду. Жатканда бир аял жаткан эле. Кызыл зонага анын кызын да караганга жаткызды! Керек болсо акча болсо же тааныш болсо кызын деле киргизе беришет тура – деп калдым.
Дагы айтсам – дарыгерлер жазып берген дарыны ооруган кишиден: "мындай дарыңыз барбы?” – деп сурашат экен. Анан ооруган адам акыркы малын сатып болсо да алып келгенге аргасыз болот. А эгер жок десе гана өзүлөрүнүкүн сайышат экен. Бир сөз менен технично адамды дары алдырганга мажбур кылышат.
Мен жаткан ооруканага сырттан киши келбейт экен. Жалаң тааныштар же акчалуулар жатты. Бир сөз менен айтканда: "Таанышың болсо таңкасың, таанышың болбосо маңкасың” – экен дейт кошумчалап Айсулуу.
КР Теңчилик үчүн Коалициянын юристи тилек кызы Эльвира жарандардын дарылануу укугуна тоскоолдуктарды комментарийлеп жатып, Кыргызстандагы саламаттыкты сактоо жаатындагы бир катар алешемдиктерге токтолду.
Кыргызстан ратификациялаган Экономикалык, социалдык жана маданий укуктар жөнүндө Эл аралык пакттын 12-беренесине ылайык, ар бир адамдын физикалык жана психикалык саламаттыгынын эң жогорку жетишүүсүн ишке ашыруу үчүн мамлекеттер төмөнкү иш-чараларды ишке ашырышы керек:
Ден соолукта болууга укук – деген саламаттыкты сактоо мекемелерде товарлар жана кызмат көрсөтүүлөр жетиштүү көлөмдө болушу зарыл. Калктын бардык катмары, мигранттардын тобу үчүн дагы физикалык жана экономикалык планда басынтуусуз камсыздандырылышы керек. Медициналык этикага жана маданий критерийлердин принциптерине туура келиши зарыл. Илимий жана медициналык көз карашта туура келиши жана жогорку сапатта болушу шарт.
Мамлекет коронавируска байланыштуу саламаттык сактоонун бардык кызмат көрсөтүүлөрү басынтуусу жана стигмасыз камсыздалышы зарыл. Ички мигранттардын жашаган жерине катталганбы же каттоосу жокпу, бай-кедейине карабай жардам берилиши талап кылынат.
КР Саламаттыкты сактоо министрлигинин маалыматы боюнча 2021-жылдын 30-январында КРда COVID-19 диагнозу менен ооругандардын саны 84 453 адам, алардын ичинен 2020-жыл аралыгындагы пневмонияны кошкондо көз жумгандардын саны 1411 адамга жеткен.
Макала Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин "Кыргызстандагы аялуу топторго жардам берүү үчүн "COVID 19 жана дискриминация” чакырыгына маалымдуулукту жогорулатуу» долдоорунун алкагында жазылган.
Бул басылма Европа Биримдигинин каржылык колдоосу менен даярдалды. Басылманын мазмуну Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин жоопкерчилик предмети болуп саналат жана Европа Биримдигинин көз карашын чагылдырбайт.
КРнын публикалык дискурсундагы дискриминациялоо жөнүндө доклады: азчылыкты жана социалдык группаларды жек көрүүдөн жана стигматизациялоодон коргоо жана дискриминацияга каршы мыйзамдарды кабыл алууну тездетүү.
Бүгүн жарыяланган «Кыргызстандын публикалык дискурсунда дискриминациялоо жана жек көрүү» боюнча пилоттук изилдөөдө азчылыкка жана түрдүү социалдык топтордун өкүлдөрүнө болгон медиадагы мамилеге мониторингдин жана анализдин жыйынтыктары келтирилген. Анда ал адамдардын ЖМКда жана Кыргызстандын социалдык тармактарында мүнөздөлүүсү, алардын образын аудиторияга трансляциялоо, респонденттердин пикирин изилдөө каралып, респонденттердин пикири жана ар кандай коомдук-саясий контексттеги дискриминациялык дискурстун пайда болуусу изилдөөгө алынган.
Изилдөө 2020-жылы, Кыргыз Республикасынын теңчилик үчүн Коалициясынын алкагында Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа-технологиялар Мектебинин эксперттери тарабынан жүргүзүлгөн.
Докладда келтирилген мисалдар дискриминациялык лексиканы түшүндүрүү жана квалификациялоо менен коштолгон.
Өткөн жылдарда медиасферада душмандашуу тилинин деңгээли бир топ түшкөнүнө карабастан, жек көрүүнү стимулдаштырган бир катар проблемалар калууда жана тынчсыздандырууну пайда кылууда.
Мисалга, Кыргыз Республикасында бүгүнкү күнгө чейин жалпы дискриминацияга каршы мыйзам жок, публикалык дискурс аркылуу коомчулукта дискриминациялык көрүнүштөр жана ага байланыштуу тандалма ксенофобияны колдонулган идеология байкалууда.
Изилдөөчүлөр контенттик дискриминацияда мурда белгилүү болгон ксенофобиялык стереотиптер жана топторду стигматизациялоо формаларынан башка дагы, азчылыктардын жана ар кайсы социалдык топтордун өкүлдөрүнүн публикалык дискуссияларда жана медиасферада катышуусунун аздыгын, ошондой эле Кыргызстанда ксенофобиялык практикаларга каршы пикирин билдирген адамдарды жана лидерлерди айыптоолор бар экендигин аныкташкан.
Мындай маалыматтар жана корутундулар кийинкиде структуралык жана дискурсивдик өзгөрүүлөргө байкоо жүргүзгөнгө мүмкүнчүлүк берет.
Контентке медиамониторинг, экспертиза жүргүзүүнүн, чөйрөнү анализдөөнүн жана респонденттерди сурамжылоонун жыйынтыгынын негизинде эксперттер КР дискурсундагы дискриминациялык формалар менен күрөшүү үчүн рекомендациялардын пакетин иштеп чыгышты.
«Тең укуктуулук ага жетүүгө мүмкүнчүлүк берген механизмдер бар болгондо гана жетишилет. Публикалык дискурстагы дискриминация жөнүндөгү доклад КРда дискриминацияга каршы мыйзамдын зарыл экендигинен кабар берет» – дейт КРда тең укуктуулук үчүн Коалициянын координатору Надира Масюмова.
Толук отчёт менен шилтемеден тааныша аласыз
Макала Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин "Кыргызстандагы аялуу топторго жардам берүү үчүн "COVID 19 жана дискриминация” чакырыгына маалымдуулукту жогорулатуу» долдоорунун алкагында жазылган.
Бул басылма Европа Биримдигинин каржылык колдоосу менен даярдалды. Басылманын мазмуну Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин жоопкерчилик предмети болуп саналат жана Европа Биримдигинин көз карашын чагылдырбайт.
Эксперттер үй-бүлөлүк зомбулук күчөгөнүн айтып, Кыргызстанда абал эпидемия жаңы башталып, өзгөчө чаралар киргизилген чакта оорлогонун баса белгилеп жатышат.
КРнын Ички иштер министрлигинин маалыматына караганда, 2020-жылдын январынан март айына чейин Кыргызстандын укук тартибин коргоо органдарына үй-бүлөлүк зомбулукка байланыштуу 2319 кайрылуу келип түшкөн. Бул 2019-жылдын ушундай эле мезгилине салыштырганда 65% жогору көрсөткүч.
Жабыркагандардын 95% — жаш курагы 21ден 50гө чейинки аялдар.
Укук тартибин коргоо органдары үй-бүлөлүк зомбулукка байланыштуу 105 жазык ишин козгоп, 214 убактылуу коргоо ордерин жазып беришкен.
Социологдордун айтымында, катталган окуялардын көпчүлүгү көрүнбөгөн бойдон кала берүүдө, себеби аялдар COVID-19ду жугузуп алуудан коркуп, жарааттарын ооруканадан каттатуудан баш тартып коюшкан. Көпчүлүгү милиция аларды коргобой коет деп ойлоп, зөөкүр менен кайра эле чогуу жашоого туура келеринен кооптонгондуктан укук тартибин коргоо органдарына арыз жазуудан коркушат.
Кыргызстандын бир катар өкмөттүк эмес уюмдарынын жана "БУУ-аялдар” комитетинин изилдөөчүлөрү COVID-19дун Кыргызстандагы эркектерге жана аялдарга таасири тууралуу баяндамасында бир катар сунуштарын келтиришти. Алардын арасында ыкчам гендердик чара көрүү, өзгөчө кырдаалдын (ӨК) кесепеттерин азайтуу аракеттерин камсыз кылуу үчүн мамлекетте так нускамаларды жана иш процедураларын калыптандыруу зарылчылыгы бар.
Макала Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин "Кыргызстандагы аялуу топторго жардам берүү үчүн "COVID жана дискриминация” чакырыгына маалымдуулукту жогорулатуу» долдоорунун алкагында жазылды.
Бул басылма Европа Биримдигинин каржылык колдоосу менен даярдалды. Басылманын мазмуну Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектебинин жоопкерчилик предмети болуп саналат жана Европа Биримдигинин көз карашын чагылдырбайт.
«Шайлоо алдындагы дискурсунда кастык тили» аттуу изилдөө Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектебинин эксперттери тарабынан Кыргыз Республикасында Интерньюстун "Медиа-К" долбоорунун колдоосу менен 2020-жылдын 15-июлунан 10-октябрына чейин жүргүзүлдү.
Шайлоо өнөктүгү учурунда жек көрүүчүлүк жана басмырлоо тилин жоюу үчүн талкуу жүргүзүү жана өз пикирин билдирүү маданиятын жогорулатуунун үстүндө иштөө керек. Ошондой эле Кыргызстандын саясий мейкиндигинде жана медиа чөйрөсүндө туура полемиканын моделин түзүү абзел.
Сунуштардын жана корутундулардын топтому шайлоо алдындагы жана шайлоодон кийинки талкууларда көп тилдүү мониторинг, документтештирүү, кастык тилин / троллингди талдоо жана экспертизалоо боюнча изилдөөлөр серияларынын жыйынтыктоочу баяндамасында берилген[1].
Диаграмма 1. Медиа мониторингдин бардык мезгил аралыгында табылган кастык тилинин динамикасы,%
Изилдөөчүлөр тандалып алынган онлайн-медиа жана социалдык тармактардын контентинен табылган кастык тилинин тренддерин жана динамикасын карап чыгышты.
Контент жек көрүү түрүнө жараша классификацияланып, белгилүү бир мезгилдеги медиа мониторингдин таралышын жана белгилүү бир тренддин себебин ачып берди.
Коомдук дискурста сабырдуулуктун түрлөрү боюнча он тренд аныкталып, алар жыйынтыктоочу докладда кеңири талданды[2].
Негизги корутундулардын ичинен изилдөөчүлөр буларды баса белгилешет:
- саясий партиялар, алардын программалары, талапкерлери жөнүндө ЖМКларда сапаттуу аналитикалык маалыматтын жоктугу,
- Интернеттеги жана коомдук мейкиндиктеги угуучулар үчүн өтө курч маселелер боюнча кастык тилин колдонуу;
- талапкерлердин жана алардын жактоочуларынын этностук жана регионалдык таандыктыгына шилтемелер;
- дебаттарды талкуулоодо дискуссиялардагы лингвистикалык сабырсыздык,
- Социалдык тармактардагы аял-талапкерлерге карата гендердик дисбаланс жана жек көрүү.
Изилдөөнүн жүрүшүндө троллинг жана жаңылыш аргументация, идентификация, айрым саясий партияларды жана алардын талапкерлерин кимдир бирөөлөр менен ассоциациялоо боюнча айыптоо, бөлүп-жарган тил, ыплас жана одоно лексика өңдүү көрүнүштөр визуалдык мазмундан да табылды.
Эксперттер шайлоо дискурсундагы ксенофобияны камтыган билдирүүлөр жана цитаталар угуучулар арасында сабырсыздыкты жандандырганы кабарлардын астындагы форумдарда жана социалдык тармактарда жазылган жек көрүү комментарийлеринен айкын көрүнгөнүн белгилешет.
Диаграмма 2. Бардык мезгил аралыгындагы медиа жана онлайн- талкуулардагы сабырсыздык түрлөрү боюнча тренддердин динамикасы,%
Изилдөөчүлөр бийликке төмөнкүлөрдү сунушташат:
- бардык программаларды иштеп чыгууда БУУнун 2020-жылдын сентябрь айында кабыл алынган кастык тилине каршы күрөшүү стратегиясы жана иш-аракеттер планы эске алынсын;
- Кыргыз Республикасында басмырлоого каршы комплекстүү мыйзамдарды эртерээк кабыл алууга көмөктөшүү,
- мамлекеттик кызматкерлер үчүн туура полемиканын көп тилдүү моделдерин иштеп чыгуу;
- шайлоо алдындагы үгүт өнөктүгүндө спикерлерди жек көрүүчүлүктү жана чыдамсыздыкты жоюуга окутуу.
Донорлорго жана эл аралык агенттиктерге коомдук дискурстагы кастык тилинин профессионалдык мониторингин жана гуманитардык экспертизасын туруктуу жүргүзүп туруу, ошондой эле коомдук мейкиндикте басмырлабоого, кастык тилин жоюуга жана сөз эркиндигин колдоого багытталган жаңы медиа маданиятын өнүктүрө турган компоненттерди туруктуу кармап туруу сунушталат.
Негизги сунуштар журналисттерге жана жалпыга маалымдоо каражаттарына тиешелүү. Алар редакциялык көрсөтмөлөрдү жаңыртуунун зарылдыгына, альтернативага көмөк көрсөтүү жана аудиториянын сынчыл ой жүгүртүүсүн өркүндөтүү үчүн экзит-поллдорду практикага киргизүү зарылдыгына, ошондой эле кастык тилин колдонууга жол берген спикерлерге шилтеме берүүнүн эрежелерине көңүл буруулары абзел.
«Журналисттер аудиторияга онлайн чөйрөсүндө лингвистикалык агрессиянын бар экендиги жана анын таасири тууралуу маалымдашы керек. Интернеттеги талкууларда уюлдук этикет маселелерин көтөрүү, шайлоочуларды керектелген маалыматтарды сын менен карап талдоого тарбиялоо маанилүү”, - деп айтылат сунуштарда.
Толук кыргызча
Бул басылмаАмерика Кошмо Штаттарынын Эл аралык өнүктүрүү агенттиги (USAID) аркылуу Америка элининжардамы менен ишке ашырылды. Басылманын мазмуну үчүн Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектеби жооптуу жана алUSAID-дин, Америка Кошмо Штаттарынын Өкмөтүнүн же КРдагы Интерньюстун көз карашын сөзсүз түрдө чагылдырбайт.
Уюм жөнүндө. Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектеби - бул ЖМКны, коомдук мамилелерди өнүктүрүү, сөз эркиндигин жайылтуу, ЖМКлардагы кастык тилине жана басмырлоого каршы күрөшүү боюнча уюм. Уюм медиа-изилдөөлөргө жана онлайн-контентти экспертизалоого, ЖМКда, интернетте жана публикалык дискурста кастык тилин иликтөөгө, сезимтал тематикага кампанияларды уюштурууга, журналисттерге жана онлайн контентти уюштуруучуларга, укук коргоочуларга, анын ичинде талаш-тартыш бар аймактарда тренингдерди уюштурууга адистешкен.
https://www.facebook.com/peacemakingS/;
peacemakingandmediaca@gmail.com
«Шайлоо алдындагы дискурсундакастык тили» аттуу изилдөө Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар
мектебинин эксперттери тарабынан Кыргыз Республикасында Интерньюстун
"Медиа-К" долбоорунун колдоосу менен 2020-жылдын 15-июлунан
10-октябрына чейин жүргүзүлдү.
Шайлоо өнөктүгү учурунда жек көрүүчүлүк жана басмырлоо тилин жоюу үчүн талкуу жүргүзүү жана өз пикирин билдирүү маданиятын жогорулатуунун үстүндө иштөө керек. Ошондой эле Кыргызстандын саясий мейкиндигинде жана медиа чөйрөсүндө туура полемиканын моделин түзүү абзел.
Сунуштардын жана корутундулардын топтому шайлоо алдындагы жана шайлоодон кийинки талкууларда көп тилдүү мониторинг, документтештирүү, кастык тилин / троллингди талдоо жана экспертизалоо боюнча изилдөөлөр серияларынын жыйынтыктоочу баяндамасында берилген[1].
Диаграмма 1. Медиа мониторингдин бардык мезгил аралыгында табылган кастык тилинин динамикасы,%
Изилдөөчүлөр тандалып алынган онлайн-медиа жана социалдык тармактардын контентинен табылган кастык тилинин тренддерин жана динамикасын карап чыгышты.
Контент жек көрүү түрүнө жараша классификацияланып, белгилүү бир мезгилдеги медиа мониторингдин таралышын жана белгилүү бир тренддин себебин ачып берди.
Коомдук дискурста сабырдуулуктунтүрлөрү боюнча он тренд аныкталып, алар жыйынтыктоочу докладда кеңири талданды[2].
Диаграмма 2. Бардык мезгил аралыгындагы медиа жана онлайн- талкуулардагы сабырсыздык түрлөрү боюнча тренддердин динамикасы,%
Негизги корутундулардын ичинен изилдөөчүлөр буларды баса белгилешет:
- саясий партиялар, алардын программалары, талапкерлери жөнүндө ЖМКларда сапаттуу аналитикалык маалыматтын жоктугу,
- Интернеттеги жана коомдук мейкиндиктеги угуучулар үчүн өтө курч маселелер боюнча кастык тилин колдонуу;
- талапкерлердин жана алардын жактоочуларынын этностук жана регионалдык таандыктыгына шилтемелер;
- дебаттарды талкуулоодо дискуссиялардагы лингвистикалык сабырсыздык,
- Социалдык тармактардагы аял-талапкерлерге карата гендердик дисбаланс жана жек көрүү.
Изилдөөнүн жүрүшүндө троллинг жана жаңылыш аргументация, идентификация, айрым саясий партияларды жана алардын талапкерлерин кимдир бирөөлөр менен ассоциациялоо боюнча айыптоо, бөлүп-жарган тил, ыплас жана одоно лексика өңдүү көрүнүштөр визуалдык мазмундан да табылды.
Эксперттер шайлоо дискурсундагы ксенофобияны камтыган билдирүүлөр жана цитаталар угуучулар арасында сабырсыздыкты жандандырганы кабарлардын астындагы форумдарда жана социалдык тармактарда жазылган жек көрүү комментарийлеринен айкын көрүнгөнүн белгилешет.
Изилдөөчүлөр бийликке төмөнкүлөрдү сунушташат:
- бардык программаларды иштеп чыгууда БУУнун 2020-жылдын сентябрь айында кабыл алынган кастык тилине каршы күрөшүү стратегиясы жана иш-аракеттер планы эске алынсын;
- Кыргыз Республикасында басмырлоого каршы комплекстүү мыйзамдарды эртерээк кабыл алууга көмөктөшүү,
- мамлекеттик кызматкерлер үчүн туура полемиканын көп тилдүү моделдерин иштеп чыгуу;
- шайлоо алдындагы үгүт өнөктүгүндө спикерлерди жек көрүүчүлүктү жана чыдамсыздыкты жоюуга окутуу.
Донорлорго жана эл аралык агенттиктергекоомдук дискурстагы кастык тилинин профессионалдык мониторингин жана гуманитардык экспертизасын туруктуу жүргүзүп туруу, ошондой эле коомдук мейкиндикте басмырлабоого, кастык тилин жоюуга жана сөз эркиндигин колдоого багытталган жаңы медиа маданиятын өнүктүрө турган компоненттерди туруктуу кармап туруу сунушталат.
Негизги сунуштар журналисттерге жана жалпыга маалымдоо каражаттарына тиешелүү. Алар редакциялык көрсөтмөлөрдү жаңыртуунун зарылдыгына, альтернативага көмөк көрсөтүү жана аудиториянын сынчыл ой жүгүртүүсүн өркүндөтүү үчүн экзит-поллдорду практикага киргизүү зарылдыгына, ошондой эле кастык тилин колдонууга жол берген спикерлерге шилтеме берүүнүн эрежелерине көңүл буруулары абзел.
«Журналисттер аудиторияга онлайн чөйрөсүндө лингвистикалык агрессиянын бар экендиги жана анын таасири тууралуу маалымдашы керек. Интернеттеги талкууларда уюлдук этикет маселелерин көтөрүү, шайлоочуларды керектелген маалыматтарды сын менен карап талдоого тарбиялоо маанилүү”, - деп айтылат сунуштарда.
Бул басылмаАмерика Кошмо Штаттарынын Эл аралык өнүктүрүү агенттиги (USAID) аркылуу Америка элининжардамы менен ишке ашырылды. Басылманын мазмуну үчүн Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектеби жооптуу жана алUSAID-дин, Америка Кошмо Штаттарынын Өкмөтүнүн же КРдагы Интерньюстун көз карашын сөзсүз түрдө чагылдырбайт.
Уюм жөнүндө. Борбордук Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектеби - бул ЖМКны, коомдук мамилелерди өнүктүрүү, сөз эркиндигин жайылтуу, ЖМКлардагы кастык тилине жана басмырлоого каршы күрөшүү боюнча уюм. Уюм медиа-изилдөөлөргө жана онлайн-контентти экспертизалоого, ЖМКда, интернетте жана публикалык дискурста кастык тилин иликтөөгө, сезимтал тематикага кампанияларды уюштурууга, журналисттерге жана онлайн контентти уюштуруучуларга, укук коргоочуларга, анын ичинде талаш-тартыш бар аймактарда тренингдерди уюштурууга адистешкен.
https://www.facebook.com/peacemakingS/;
peacemakingandmediaca@gmail.com
[1] Мамлекеттик органдарга, ЖМКларга жана контент жаратуучуларга, о.э. эл аралык уюмдар менен донорлук агенттиктерге сунуштама, 13-б., «Кыргызстандагы шайлоо алдындагы жана шайлоодон кийинки дискурстагы кастык тили», соңку чыгарылыш / июль-октябрь, 2020-жыл, URL
[2] Сабырсыздыктын түрлөрү боюнча тренддер, 28-б., ушул соңку чыгарылышта.
Үчүнчү Отчет "КАСТЫК ТИЛИ. КРдагы шайлоо алдындагы дискурста" БАдагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектеби тарабынан КРдагы Интерньюстун Медиа-К долбоорунун колдоосу менен даярдалды.
№ 3 чыгарылыш Кыргызстанда өтүүчү парламенттик шайлоонун алдындагы дискурста тандалган интернет-басылмалардагы жана социалдык тармактардагы кастык (жек көрүү) тилине улантылып келе жаткан мультитилдүү мониторинг жүргүзүүнүн жана талдоонун жыйынтыгы болуп эсептелет.
Медиамониторинг сындык дискурс-анализ жана контент-анализ сыяктуу сандык жана сапаттык методдорго негизделген. Маалыматты топтоонун жана аны документтештирүүнүн алгачкы баскычында талдоонун компьютердик лингвистикалык системасы менен катар контентти атайы индикаторлордун 1 жардамында кол менен жыйноо ыкмасы пайдаланылды.
Кыскача баяндоо жана жыйынтыктар
Жыйынтыктары 2020-жылдын 28-августунан 8-сентябрына чейинки убакыт аралыгындагы кыргыз жана орус тилиндеги онлайн-басылмалардагы жана колдонуучулар контентиндеги документтештирилген материалдардын анализине негизделди.
Жыйынтыктар аталган аралыкта 65 онлайн-басылмадагы жана Facebookтагы, Instagram жана Twitter 2 тармактарындагы 3 форумдарда, топтордо жана персоналдык аккаунттарда жайгаштырылган колдонуучу контенттен тандалып алынган 1117 документтештирилген (100% эсебинде алынды) материалдарга негизделген.
Мурдагы анализденген аралыкка караганда изилденген контенттин саны өзбек тилиндеги контентке кошумча мониторинг кылуу аркылуу көбөйдү.
Эксперттер Кыргызстандагы ар кандай топтордун жана азчылыктардын өкүлдөрүн түзгөн саясий партиялардын талапкерлерин журналисттер онлайн-медиада, комментаторлор форумдарда жана социалдык тармактарда кантип баяндап көрсөткөндүгүн анализге алышкан. Негизги көңүл чордонуна аял-талапкерлерге медианын мамилесине, ар кандай платформаларда талкуулоодо алардын образдарын аудиторияга трансляциялоону талдоого коюлду.
Отчеттук аралыктагы изилденген контент абдан каныккан болду, себеби үгүттөө материалдары башталды. Ошондой эле өткөн аралыктагыдай эле медиа басылмасынын редакциялык саясаттын жетекчилигине же тигил же бул партияга же талапкерге карата веб-баракчанын көз карашына ылайык ар түрдүү жаңылыктарды жана макалаларды жарыялап жатышты.
Эксперттердин жасаган биринчи жыйынтыгы боюнча, өткөн айдагыдай эле кээ бир талапкерлердин этникалык тийиштүүлүгү терс контекстте талкууланган ал эми комментаторлор менен троллдор этникалык кастыкты түзүү менен бул теманы улашкан.
Экинчи жыйынтык – 2020-жылдын август айынын аягы – сентябрь айынын башында аймактык өзгөчөлүккө шилтеме жасалган талкуулар болгон, ал да кастыктын бир түрүнө кирет.
Үчүнчү жыйынтык болуп отчеттук аралыкта кээ бир порталдарда жана веб-барактарда саясий партияларга жана талапкерлерге каршы багытталган пропагандалык макалалар, видеосьюжеттер пайда болду, алар авторлордун пикири боюнча «батышчыл» жана «грантка көз каранды» болуп эсептелет.
Сунуштамалар
Сунуштамалардын негизги пакети медиа мониторингдин финалдык жыйынтыгы боюнча 2020жылдын октябрь айынын акырында, ичине 2020-жылдын 15-июлунан 10-октябрына чейинки изилдөө маалыматтардын камтылуусу менен иштелип чыгат.
Бирок, аралыктагы жыйынтыктарда катталган маалыматтар төмөнкү факторлорго көңүл бөлүү керектигин баса көрсөттү:
1. Журналисттер талапкерлердин этникасын жазууда этият болушу керек, этникалык тийиштүүлүктү 2010-жылдагы этникалык зордук-зомбулук менен параллель келтирүүдөн качуу абзел, жөнсүз эле этникалык тийиштүүлүгүн келтире бербеген оң. Мына ушундай эле ыкманы талапкерлердин жана жарандардын башка – тилине, маданиятына, гендерине, динине, социалдык, аймактык, территориалдык, кесиптик статусуна жана саясий көз карашына байланыштуу факторлорду чагылдырууда колдонуу туура.
2. ЖМК коомдо, айрыкча шайлоо алдында көп түрдүүлүктү жайылтуунун үстүндө иштеши керек, аудиторияны Кыргызстандын бардык жарандарын – алар кандай статуска ээ болбосун бирдей кабыл алууга үйрөтүү зарыл.
3. ЖМК өзүнүн макалаларында жана репортаждарында көптөгөн түрлөрдүн катарын түзүп, партиялардын этникалык, тилдик, маданий, гендердик, диний, социалдык жана саясий көп түрдүүлүгүн, алардын программасынын ошол багытындагы аспекттери жөнүндө көп маалымат бериши керек. Партиялар мульти маданияттуулукту жана сабырдуулукту кантип ишке ашыраары, КРны Өнүктүрүүнүн 2040-жылга чейинки Улуттук стратегиясында «жарандардын өзгөчөлүктөрү
басынтуу үчүн негиз эместиги жана саясий процесстерге ал таасир этпейт» деп декларациялангандай коомдун калыптанышы үчүн шарт түзүшү зарыл.
4. Элге таанымалдар, Интернеттеги пикир лидерлери, колдонуучулар кастык тилинин, айрыкча конфликттик сезимтал маселелердин терс таасирин түшүнүшү, аларды келтирүүдөн качышы, өзүнүн сөздөрүндө колдонбошу, жаңылыш идентификация бар же коомду бөлүп-жарган билдирүүлөр менен бөлүшпөшү керек. Журналисттер аудиторияга онлайн-тармакта кастык, агрессиялуу тил бар экендиги, анын таасири жөнүндө маалымат бергени жакшы, онлайнталкууларда тармактык этикет жөнүндө маселелерди көтөрүшү, электоратты колдонуп жаткан маалыматтарды сын көз менен караганга үйрөтүүсү зарыл.
5. Журналисттер, эл алдында сүйлөгөндөр, Интернеттеги пикир лидерлери, колдонуучулар Кыргызстандагы талкуулоо маданиятын көтөрүү менен бирге кастык тилине, цензурага орун жок болгон плюралисттик талкууларга сөз эркиндигин колдошу зарыл.
Бул отчет Кыргызстанда
өтүүчү парламенттик шайлоонун алдындагы дискурста тандалган
интернет-басылмалардагы жана социалдык тармактардагы кастык тилине мониторинг
жүргүзүүнүн жана талдоонун жыйынтыгы болуп эсептелет.
Жыйынтыктары 2020-жылдын 15-июлунан 15-августуна чейинки убакыт аралыгындагы кыргыз жана орус тилиндеги онлайн-басылмалардагы жана колдонуучулар контентиндеги документтештирилген материалдарга негизделди.
Дискриминациялык лексиканын талдоосунда негизги көңүл медианын аял талапкерлерге жана ошондой эле ар түрдүү топторго, азчылыктарга болгон мамилесине, бул топтордун медиадагы сүрөтүн, ал образдардын ар кыл аянтчалардагы талкууларда берилишин изилдөөгө бурулду.
Отчет БАдагы Тынчтыкты орнотуу жана медиа технологиялар мектеби тарабынан КРдагы Интерньюстун Медиа-К долбоорунунколдоосу менен даярдалды. Бул басылмаАмерика Кошмо Штаттарынын Эл аралык өнүктүрүү агенттиги (USAID) аркылуу Америка элининжардамы менен ишке ашырылды. Басылманын мазмуну үчүн Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектеби жооптуу жана алUSAID-дин, Америка Кошмо Штаттарынын Өкмөтүнүн же КРдагы Интерньюстун көз карашын сөзсүз түрдө чагылдырбайт.
Бул колдонмого зомбулук коштогон экстремизмди жайылтууну эртелеп алдын алуу ыкмасы катары ЖМКдагы жана Интернеттеги жек көрүүчүлүктү азайтуунун техникалары жана сунуштар, радикалдык дискурска таасир этүүгө теңдеш баяндоолор үчүн каражаттар,коопсуздук маселелерин чагылдырган журналисттик репортаждарга сунушталган терминология, өлкөнүн жана эл аралык мыйзамдардын журналисттер менен коммуникация кызматкерлери билүүгө тийиш болгон укуктук аспекттери кирди. Колдонмо "Зомбулук коштогон экстремизмди медиа аркылуу жайылтууга каршы күрөшүү жана кабардар болууну жакшыртуу” долбоорун ишке ашыруу алкагында Борбор Азиядагы Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектебинин эксперттеринин медиаконтент боюнча жүргүзгөн изилдөөсүнүн негизинде, АКШнын Кыргыз Республикасындагы Элчилигинин Демократиялык комиссиясынын каржылык колдоосу менен даярдалды.
Бул жөнүндө «ЖКУ үчүн саясий
мейкиндик: демократия + адам укуктары = туруктуу өнүгүү лабораториясынын катышуучулары билдирди.
Иш-чара Бишкекте, 2018-жылы 15-ноябрда өткөн адам укуктары боюнча документалдык фильмдердин Эл аралык ХII фестивалынын алкагында өттү.
Катышуучуларды Франциядан Кыргызстанга атайын келген, расмий жолугушууларга жана жарандык коом менен аракеттешүү боюнча жолугушууларга катышкан FIDH адам укуктары боюнча Эл аралык федерациясынын президентиДимитрис Христопулос (DimitrisChristopoulos) куттуктады.
Өнөрканалардын отуздан ашык катышуучулары – укук коргоочулар, ЖКУнун лидерлери, эксперттер, КР юстиция министрлигинин өкүлдөрү, Кыргызстандын, Казакстандын, Тажикстандын, Италиянын, Франциянын, Чехиянын өкүлдөрү «Сөз эркиндиги», «Жыйналыш эркиндиги», «Ассоциациялардын эркиндиги», «Аялдардын жана эмгек мигранттарынын катышуусу» аталыштагы төрт топто иштешти. Бул секциялар саясий мейкиндиктин функцияланышына жана Туруктуу өнүктүрүүнүн максаттарына жетүүгө зарыл болуучу негизги эркиндиктерди жайылтууну талкуулоо үчүн түзүлгөн. Эксперттер Борбор Азиядагы бүгүнкү күндөгү реалийлерди жана жарандык коомдун көйгөйлөрүн эсепке алуу менен аталган эркиндиктердин кырдаалы боюнча докладдар менен чыгышты.
«Сөз эркиндиги боюнча региондун үч өлкөсүнүкү - Кыргызстандын, Казакстандын жана Тажикстандын тең абалы окшош, - деди БАда Тынчтыкты орнотуу жана медиатехнологиялар мектебинин (Кыргызстан) программалык директору Инга Сикорская, «БАдагы сөз эркиндиги: чакырыктар тренддер, чечимдер» деген темадагы доклад менен чыгып жатып. - Негизги коркунучтар – чыр-чатак чыгаруу жөнүндө мыйзамдарды интерпретациялоо, ушул түшүнүктөрдү экстремизм менен чаташтыруу, мындай кемчиликтер көз карандысыз активисттерди, журналисттерди, укук коргоочуларды куугунтуктаганга жол берип жатат; биздин өлкөлөрдө социалдык жактан жактыра бербеген топторго болгон жек көрүүнүн жогорулашы, ошондой эле пропаганданын деңгээлинин жогору болуусу коомдук пикирдин жана публикалык дискурстун калыптануусуна таасир этүүсү бар " – деп айтты.
Катышуучулардын тобу бир нече саат бою талкуу кылышып, сунуштамаларды жана аракет планын иштеп чыгышты. Жыйынтыгында, ар бир секция өзүнүн иштелмелеринин пакетин презентация кылды.
Тажикстандык эксперт Муаттар Хайдароваассоциациялардын эркиндиги тармагындагы тенденциялар жана коркунучтар жөнүндө айтып жатып, ӨЭУну ички булактардан финансылоо боюнча мыйзамды жакшыртуу,кайрымдуулук менен алектенген уюмдур жөнүндө мыйзамды тез аранын ичинде кабыл алуу, салык мыйзамын Тажикстанда жарандык коомго басым жасоонун каражаты катары пайдалануу тажрыйбасын жоюу керектигин көрсөтүү менен жумушчу топтун сунуштарын айта кетти.
"Кылым Шамы” КФнын (Кыргызстан) өкүлү Гульшайыр Абдирасулова келгендерди тынч жыйналуу өткөрүү укугун ишке ашырууга байланыштуу иштерди сотто кароодогу өзгөчөлүктөр менен тааныштырды. Анын катышуусундагы жумушчу топ ошол тармактагы кырдаалды жакшырта турган бир катар кадамдарды сунуштады. Айта кетсек, соттор үчүн тынчтык жыйналуулар эркиндигин сактоо боюнча окуу модулдарын иштеп чыгуу жана жайылтуу, соттор жана укук коргоочу органдарга адам укугун коргоо маселелерин билүү боюнча аттестация процессин имплеминтациялоо, катышуучу мамлекеттерде жарандык жана саясий укуктар жөнүндө Эл аралык пакттын аткарылышын көзөмөлдөө менен алектенген БУУнун адам укуктары боюнча Комитетинин, уюмдардын чечим чыгаруу тажрыйбасын түзүү зарыл.
Казакстандан келген, «Эл аралык Укук Демилгеси» коомдук фондунун президенти Айна Шормонбаева «Аялдардын жана эмгек мигранттарынын катышуусу» жумушчу тобунун сунуштамаларын презентациялады.
«Өкмөт жана парламент коомдук кызыкчылыктарга жана талаптарга көңүл бурушу керек, бул ЖКУ үчүн ачык саясий мейкиндиктеги негизги принцип болуп эсептелет,- деди Шормонбаева.Бул жумушчу топко катышуу үчүн Кыргызстандын Нарын областына караган Жумгал районундагы Миң-Куштун жашоочулары, мындайча айтканда адамдар оорудан жана жакырчылыктан кыйналган, уран калдыктарын иштеткендиктен экологиялык коркунучтуу болуп калган айылдан келишкен. Активисттер бийликтегилерге бул кырдаал боюнча маселени колдон келишинче тез аранын ичинде чечүүнү сунушташты. Ошону менен катар, Миң-Куш кыштагындагы 23 үй-бүлөнү көчүрүү боюнча чечимдин конкреттүү механизмин иштеп чыгуу зарыл.
"CABAR.asia” аналитикалык порталдын редакторуЭрмек Байсалов,БАда эксперттик жамаат менен жарандык коомдун уюмдарынын кызматташуусу маанилүү экендигине көңүл бурдурду. Эксперттик потенциал көйгөйлөрдү чечүүдө маанилүү база болуп саналат деп баса белгиледи ал.
Төрт жумушчу топ өлкөлөрдүн Туруктуу өнүгүүнүн максаттарына жетүү үчүн керектелүүчү аталган эркиндиктерди жайылтуу боюнча аракет планын сунуштады. Сунуштардын ичинде – ЖМКда жана Интернетте душмандашууну ойготуу жана сөз эркиндигине тийиштүү болгон макалаларды түшүндүрүү боюнча Жогорку Соттун Пленумунун чечимин алуу, коомдун ар түрдүү топторунун укуктарын жана эркиндигин коргоо үчүн КРнын дискриминацияга каршы мыйзамын кабыл алуу, кайрымдуулук уюмдары боюнча мыйзам кабыл алуу, жумушсуздукту жана эмгек миграциясын кыскартуунун үстүндө биргеликте иш жүргүзүү, бийликтекыз-келиндердин болушу үчүн 40% квота киргизүү, коомдук жыйналуу жөнүндө мыйзамды пайдалануу укугуна коомдук экспертизаны жайылтууну практикалоо, БУУнун адам укуктары боюнча механизмдерин жайылтууну колдоо: БУУнун атайын процедураларына кайрылуу, адам укуктары боюнча БУУнун комитетине жекече билдирүү жасоо, БУУнун атайын докладчигине кайрылуу.
Алина Амилаева, Тынчтыкты куруу жана медиатехнологиялар мектебинин программасынын ассистенти, Казакстан.
Бул макала XII Эл аралык фестивалдын медиакампания боюнча расмий өнөктөшү болгон Борбор Азияда Тынчтыкты куруу жана медиатехнологиялар мектеби тарабынан даярдалган.
Мындай
чечимди Бишкекте, 12- 16-ноябрда өткөн XII фестивалдын жабылыш салтанатында уюштуруу комитети
тарабынан «Адам нарктуулугу үчүн!» ураанынын астында өтөт деп кабыл алынган.
«Фестивалдын маанилүү саясий ролу – бул адам укуктарын демократиянын принциптерин катары коргоо жана аны киноискусствонун жардамы менен жайылтуу, - деп белгиледи XII Эл аралык кинофестивалдын калыстар тобунун тңрагасы, КР Маданиятынын эмгек сиңирген кызматкери, режиссер Молдосейит Мамбетакунов.- Бул сыймыктуу кызмат жыл өткөн сайын өзүнүн деңгээлин жогорулатууда жана өзүнүн айланасында кадыр-барктуу адамдарды чогултууда. Бул көрүүчүлөрдү кубандырууда».
Фестивалдын жабылуу салтанатына КР Өкмөтүнүн, Бишкек мэриясынын, эл аралык уюмдардын өкүлдөрү, 14 өлкөдөн келген өкүлдөр, анын ичинде Франциядан FIDH адам укуктары боюнча Эл аралык федерациясынын президенти ДимитрисХристопулос (Dimitris Christopoulos), IPHR адам укуктары боюнча Эл аралык өнөктөштүктүн директору Брижит Дюфор (Brigitte Dufour), Франция, Таиланддан адам укуктары жана өнүктүрүү боюнча Азиялык форумдун аткаруучу директору Джон Самуел (John Samuel), Чех Республикасынан адам укуктары боюнча «Один мир» фильмдеринин Эл аралык фестивалынын директору Ондрей Каменицкий ошондой эле Италиянын, Швециянын, Нидерланддын, Борбор Азиянын, Грузиянын жана Россиянын өкүлдөрү бар.
Жабылышында он номинация боюнча жеңүүчү жарыяланды жана кинодокументалисттерге сыйлыктар ыйгарылды.
XII кинофестивалдын Гран-присин "Керексиз буюмдардын музыкасы»фильми (Парагвай / Бразилия / Норвегия / АКШ) жеңип
алды.
«Дүйнө бизге таштандыларды жиберет, а биз ага музыканы жөнөтөбүз!», - дейт фильмде таштандыдан жыйналган инструменттерден уюшулган, дүйнөдөгү алгачкы оркестрдин жетекчиси Фабио Чавес. Парагвайдын чакан шаарында Фабио жана анын досу экологиялык проблеманы музыканын жардамы менен чечет. Шаар көмүлүп калган тоодой таштандылар жаңы инструменттер үчүн материал катары кызмат кылышты жана ошол инструменттерде ойногон өспүрүмдөр үчүн жакшы мүмкүнчүлүк болду. Музыка шаардын башын бириктирди жана дем берди.[1]
Жеңүүчү
фильмдердин тизмеси пресс-релизге тиркелди.
Бир жума бою Бишкек шаарынын колдоосунда 24 документалдык тасма борбор шаардын ар бир районунда акысыз көрсөтүлүп, ага көптөгөн көрүүчүлөр барышты. Кино көрсөтүлгөндөн кийин көрөрмандар кинодокументалисттер менен талкууларга катышты, фильмдерде көтөрүлгөн көйгөйлөр боюнча кызыктырган суроолорду беришти.
«Фестивалдын командасы жана ыктыярчылары он эки жылдан бери жасаган иштерден 2018-жылдагы документалдык фильмдерден дем алган активдүү, кайдыгер эмес көрөрмандарды көрүштү – дейт «Бир Дүйнө Кыргызстан» укук коргоочу кыймылынын жетекчиси Төлөйкан Исмаилова. – «Адамдар ачык болушту жана өзү менен айланадагылардын жашоосун жакшыртууга тилек кылышты».
Иш-чарада кыргызстандыктардын социалдык, маданий жана экономикалык укугуна жооп бере турган расмий адамдар болушуп, сөз алып, пикирин бөлүшкөндүгү жакшы болду. Мисалга айтсам, фестивалдын ачылышында КР ЖКнын депутаты Аида Касымалиева, вице-премьер, Адам укуктары боюнча Улуттук Кеңештин төрагасы Раззаков жана башка, жогорку деңгээлдеги коноктор жана эксперттер да катышты.
Фестивалдын алкагында бийлик жана бизнестин өнөктөштүгү аркылуу жетишүүгө мүмкүн болгон, туруктуу өнүгүүнүн максатына, ошондой эле калктын аялуу катмарларынын көйгөйлөрүн чечүү үчүн креативдүү ыкмаларга арналган 10 инновациялык лаборатория өткөрүлдү. Укук коргоочу өнөрканалар «Бир Дүйнө» укук коргоочу кыймылы жана бир катар уюмдар тарабынан уюштурулду, ал эми лабораториялардын жыйынтыгы боюнча катышуучулар бийликке жана эл аралык жамаатка арналган сунуштамалардын пакетин жана аракет пландарын кабыл алышты.
Уюштуруучу комитеттин чечими боюнча документалдык фильмдердин 2019-жылда өтүүчү XIII Эл аралык кинофестивалы БУУнун балдар укуктары боюнча Конвенциясынын 30 жылдыгына арналат.
Балдар укуктары боюнча Конвенциясы Бириккен Улуттардын Генералдык Ассамблеясы тарабынан 1989-жылы кабыл алынган жана күчүнө 1990-жылы кабыл алынган. Конвенцияда балдар укуктарын аныктаганга арналган 54 берене бар жана ал беренелер мамлекет тарабынан камсыздалышы жана көзөмөлгө алынышы керек. Бул Конвенцияны дүйнөнүн бардык мамлекеттери аталган эл аралык документте бекитилген бардык укуктарын жана эркиндиктерин сактоону убада берүү менен ратификациялаган.
Маалымат үчүн: Адам укуктары боюнча документалдык фильмдердин Эл аралык фестивалы 2007-жылдан бери өзгөрүүдөгү дүйнөдө укук менен эркиндиктин негизги темаларын көтөргөн активдүү аракеттеги Жарандык Платформа болуп эсептелет. Бул Борбор Азиядагы укук коргоо тармагындагы документалдык чындыкты талкуулоо үчүн ар кайсы өлкөдөгү кинематографисттердин башын бириктерип, кеңири мүмкүнчүлүк берген фестиваль болуп эсептелет.
Бул жылы 70 жылдыгын белгилеп жаткан адам укуктарынын жалпы декларациясы БУУнун Генералдык Ассамблеясы тарабынан 1948-жылы 10-декабрда кабыл алынган[2]. Бул документ ар бир адам ээ болгон жарандык, маданий, экономикалык, саясий жана социалдык укуктардын бири-бирине көз карандылыгын жарыялайт.
Толугураак маалымат үчүн: www.birduino.kg
https://www.facebook.com/birduinofest/?notif_id=1540181629171346¬if_t=page_admin&ref=notif
E-mail: birduinokyrgyzstan@gmail.com тел: +996312 383330
Военные возле рынка запчастей в во время массовых беспорядков, г. Ош, июнь 2010 год
Участники тренинга по медиации и урегулированию конфликтов строят "Башню мира", Бишкек, апрель, 2011 год
Тренинг для журналистов по разрушению стереотипов, Бишкек, апрель, 2012 год
Семинар по производству командных репортажей в мультинациональных журналистких группах, Бишкек, август, 2012 год
Состоялась онлайн конференция, на которой обсуждались риски транснациональных репрессий в работе активистов, медиаработников, юристов и…
Можете ли вы ответить на вопрос: что такое миротворческая журналистика или журналистика мира, как это принято говорить в международной практике?
Это – позитивная журналистика?
Это – смягчение конфликта за счет историй, где говорится о том, как власти решают проблему?
Или это – баланс фактов и мнений, построенных на беспристрастной хронологии освещаемого вами конфликта?
Ни один из трех предложенных вопросов не является миротворческой журналистикой, поскольку она строится на других принципах.
Смотрите видеоурок от Инги Сикорской, директора Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА, медиаэксперта, исследователя, журналистки.
Инга освещала разные конфликтные события, работала в Афганистане, написала ряд учебных пособий для журналистов и активистов, в том числе "Как женщине-журналисту делать визуальные репортажи из Афганистана",
"Как освещать многообразие и этнические конфликты,"Как журналистам избегать языка вражды в своих репортажах" и другие.
Инга проводит семинары по медиа, кризисным и миротворческим коммуникациям в Центральной Азии и других странах.
Смотрите видео-урок с примерами и пояснениями, а потом выполните упражнение.
Группа независимого мониторинга,
экспертизы, анализа и образования Школы миротворчества и медиатехнологий в ЦА
оказывает услуги в НКО секторе, проводит консультации, экспертизу тренинги по
вопросам, связанным с медиасферой и публичным дискурсом.
Мы проводим медиа-мониторинги, медиа-исследования, разрабатываем медиа-планы и стратегии, готовим медиа-аналитику по заданным тематикам, а также предлагаем следующие услуги:
·исследование медиа-сферы на основе мониторинга СМИ на предмет освещения по заданной тематике с использованием уникальной методики, анализ, выработка рекомендаций;
·полный медиа-мониторинг и анализ выделенных публикаций по различным индикаторам, в зависимости от задачи– сбор всех материалов об объекте мониторинга по максимально широкому списку с помощью специальных электронных систем мониторинга, ручного поиска и интеллектуальных инструментов для анализа (кыргызский, русский, английский языки);
·по ограниченному медиа-списку – поиск публикаций об объекте мониторинга по определенному списку СМИ (обычно наиболее авторитетные, популярные, значимые с точки зрения достижения ЦА, издания);
·аналитические обзоры по заданной тематике;
·разработка моделей информационно-просветительских кампаний( интеллектуальная логистика, исследование и анализ ситуации, планирование мероприятий, определение аудитории, стратегия, сбор информации, анализ, разработка послания, определение ожидаемых результатов, тестирование кампании, разработка публичных мероприятий, отслеживание результатов кампании);
·разработка медиа-планов, мониторинг и анализ медиа-активности, кризисный медиа-мониторинг, архивный/ретроспективный медиа-мониторинг;
·консультации по созданию медиа-кампаний;
·тренинговые/обучающие услуги, мастер-классы: разработка тематики и программы тренинга;
·проведение медиа-тренингов/мастер-классов;
·информационные услуги (создание релизов, адаптация пресс-релизов под веб-публикацию. линкование, ссылки, теги и т д);
·разработка сценария и создание видео- и аудио-интервью, тезисы;
·подготовка спикеров для пресс-конференций, разработка сценария пресс-конференции и брифингов, тезисы их выступления;
·разработка медиа-плана для участия, выступающего в тематических программах по социально-значимым вопросам;
·редактирование и обработка текстов (кыргызский, русский, английский языки).
Вышеперечисленные услуги осуществляются по договору оказания платных услуг в некоммерческом секторе и рассчитаны в соответствии с калькуляцией платных услуг на текущий год. За подробной информацией обращаться на peacemakingschool@gmail.com или написать сообщение на Фейсбук https://www.facebook.com/Alinapeacemaker
